Waarom kun je munten maar beter in een oude sok stoppen?
Aan die ruilhandel kwam langzaam een einde. Rond het jaar 990 werden in Deventer voor het eerst munten geslagen. Op die munten zien we de namen of afbeeldingen van Duitse keizers, zoals Otto III die Deventer het muntrecht schonk, Hendrik II of Koenraad II. Zij stonden aan het hoofd van het Duitse Keizerrijk, waartoe Deventer toen behoorde. In 1046 schonk keizer Hendrik III het gezag over Deventer en het omliggende Hamaland aan de bisschop van Utrecht. Vanaf die tijd zijn er in Deventer bisschoppelijke en later ook stedelijke munten geslagen.
‘Die Munte’ en ‘Die olde Munte’
Het slaan van munten nam niet veel ruimte in beslag en gebeurde vaak in een gewoon huis. In Deventer kennen we nog de huizen 'Die Munte’ in de Boterstraat en 'Die Olde Munte' in de Grote Overstraat. Het bekendst is de Muntentoren, waar tussen 1685 en 1708 de laatste stedelijke munten werden geslagen. Van de munten die in Deventer in de tijd van de keizerlijke muntslag zijn geslagen, zijn er maar weinig teruggevonden in de Nederlandse bodem. Des te meer echter in de bodem van de landen rond de Oostzee.
Karolingische munten
Dat die oudste Deventer munten daar teruggevonden zijn, heeft natuurlijk alles te maken met de handel. Deventer kooplieden waren in de tijd van de Hanze, maar ook al daarvoor, gericht op Noord- en Oost-Europa. Bovendien werd er in onze streek veel meer gebruik gemaakt van Karolingische munten. Dat zijn munten die zijn geslagen in de periode van de 8e tot de 10e eeuw. We hoorden toen bij een groot rijk dat bestuurd werd door Karel de Grote. Vandaar de naam Karolingische munten. Maar die munten zijn niet in Deventer geslagen.
Keizerlijke munten uit Deventer
Er is nog een andere reden waarom er zoveel vondsten van keizerlijke munten uit Deventer in het Hanzegebied bekend zijn. In de gebieden rond de Oostzee was het gebruikelijk munten en andere voorwerpen mee te begraven bij de teraardebestelling van belangrijke overledenen. Iets dat we in West-Europa niet kenden, althans niet in de 10e en 11e eeuw en daarna. Dus wil je oude keizerlijke munten uit Deventer zien? We hebben er gelukkig een paar in Museum de Waag. Maar voor de rest van de munten moet je naar de vroegere Hanzegebieden en eilanden zoals Gotland, Scandinavië, Estland, Letland of Litouwen. Met een metaaldetector. Tip: vind je er één, bewaar die dan wel in een oude sok.
Geschreven door Rene Berends, Clemens Hogenstijn, Harry Webers, Geerle v.d. Wijk
