Home

Verhalen

WHAT THE HANZE?! ...Over Geert Groote

  • Geschreven door Rene Berends, Clemens Hogenstijn, Harry Webers, Geerle v.d. Wijk
  • Leestijd Leestijd 3 minuten
  • Home 1398 x bekeken

‘Hier op aarde zijn er sommige die bidden, anderen die strijden en weer anderen die werken’.
Deze uitspraak uit de tijd van de Hanze geeft aan hoe er aangekeken werd tegen maatschappelijke verschillen in de samenleving. Al voor het begin van de jaartelling kon je mensen indelen in drie categorieën. De mensen van het gebed, de krijgslieden en de landbouwers. Die verschillen werden als ‘natuurlijk’ en onveranderlijk beschouwd.

Waarom zou Geert Groote een goede lijsttrekker zijn?

Iemands positie in de samenleving veranderde niet. Wie land had, had de macht. Wie geen land had was een ondergeschikte. De samenleving in de Hanze periode was verdeeld in standen met meer of minder rechten. In onze huidige samenleving vinden we dat iedereen gelijk is. Misschien niet gelijk in intelligentie, interesse of levensstijl, maar in ieder geval wel gelijkwaardig en dus met gelijke rechten. Nu hebben we allemaal kiesrecht, recht op arbeid en recht op onderwijs. Maar hebben we vandaag de dag ook allemaal evenveel kansen en mogelijkheden?

Een antwoord
Geert Groote, geboren in 1340 in Deventer had op die laatste vraag toen vast al een antwoord. Hoewel hij in de 14e eeuw leefde en natuurlijk deze vraag nooit zo voorgelegd heeft gekregen. Geert Groote kwam uit een welgestelde handelsfamilie maar hij vond weinig voldoening in de handel en wijdde zich aan religieuze zaken. Hij gaf zijn rijkdom op en trok predikend door het land. Hij had de nodige kritiek op de samenleving en de katholieke kerk. Zo bekritiseerde hij de uitbundige levensstijl in rijkdom van veel geestelijken en kerkleiders.

Gelijke kansen
Zijn opvattingen waren gebaseerd op het bevorderen van gelijke kansen en mogelijkheden voor iedereen. Hij was een pionier op het gebied van onderwijs. Er werd in het Latijn onderwezen maar Geert Groote vond dat je in je eigen volkstaal het onderwijs moest krijgen. En dat gebeurde vanaf dat moment ook. De aanhangers van Geert Groote verschaften onderdak en studiebegeleiding aan scholieren. Op die manier konden meer leerlingen onderwijs krijgen en begrepen ook meer leerlingen de leerstof in hun eigen taal.

Bestaanszekerheid
Zijn beweging ‘de Moderne Devotie’ benadrukte vooral gemeenschapszin. Deze beweging streefde naar een samenleving waarin mensen zich verbonden voelden met elkaar. De nog steeds actuele begrippen samenwerking, vertrouwen en bestaanszekerheid waren daarin sleutelbegrippen. Die begrippen zien we ook terug bij handelaren in de Hanze periode. Onder de Hanze handelaren waren veel aanhangers van Geert Groote. De geschiedenis toont ons dat het streven naar gelijke kansen met de waarden van samenwerking, vertrouwen en bestaanszekerheid blijvend is. Dat is in ieder geval de erfenis van Geert Groote. Een erfenis waar hij vandaag de dag nog hard aan zou werken.

Geschreven door Rene Berends, Clemens Hogenstijn, Harry Webers, Geerle v.d. Wijk

Zij vragen zich wekelijks af What The H*nze?!... Een reeks over historie, heden en toekomst van de Hanze. De column is wekelijks te lezen in Het Deventer Nieuws en via www.hanzejaardeventer.nl.