De coördinaten

Molens

  • Geschreven door Rene Berends, Clemens Hogenstijn, Harry Webers, Geerle van der Wijk
  • Leestijd Leestijd 2 minuten
  • Home 463 x bekeken

Waar? 52.24686, 6.15430 en 52.26003, 6.28748
Op zaterdag 10 en zondag 11 mei zetten honderden molens door heel Nederland hun wieken in beweging voor Nationale Molendag. De molens vertellen dan het verhaal van ons land: van poldermolens die het water keerden tot molens die graan maalden, hout zaagden en olie sloegen. Molens die hier het verhaal vertellen? De Bolwerksmolen op de Worp in Deventer waar hout gezaagd wordt en korenmolen De Leeuw in Bathmen. Beleef in dat weekend de kracht van de wind.

Hoe brachten molens Deventer in beweging?

In een brief uit 1808 somde de burgemeester van Deventer een indrukwekkende lijst molens op. Maar liefst dertig molens draaiden in de omgeving, elk met een specifieke functie. Van veertien grutmolens tot houtzaag-, koren- en snuifmolens, ze waren onmisbaar voor de economie en industrie. Sommige molens combineerden meerdere taken: een snuifmolen waar tabak gemalen werd, kon ook chocolade malen, en een lijnmolen werd ingezet voor het winnen van olie. Deze molens hielden de stad letterlijk en figuurlijk draaiende.

Toch gaat de geschiedenis van molens veel verder terug. Al in de 13e eeuw stonden watermolens in de regio, zoals bij de Dortherbeek. Watermolenaars moesten slim omgaan met het schaarse water, want als stroomopwaarts een reservoir werd gevuld, lag een andere molen stil. Zelfs na de stadsbrand van 1334 in Deventer bleef de molenbouw belangrijk: op het huidige Emmaplein stond ooit een imposante watermolen, vereeuwigd door de 17e eeuwse schilder Meindert Hobbema. De molengeschiedenis is gelukkig nog altijd zichtbaar. Twee molens zijn geopend voor bezoekers.

De Bolwerksmolen is een industriële houtzaagmolen uit 1863. De molen laat zien hoe vroeger boomstammen tot planken werden verzaagd. In Bathmen staat korenmolen De Leeuw, waarvan de oorsprong teruggaat tot 1824. Hier wordt nog altijd graan gemalen. Beide molens noemen we stellingmolens. Ze hebben een stelling, een platform dat rond de molen loopt. Nodig om de molen te kunnen bedienen, zoals het ‘kruien’, het draaien van de molen om de wieken op de wind te zetten. Een rondleiding in de molens brengt je naar een tijd waarin de wind de motor was van ambacht en industrie.

Geschreven door Rene Berends, Clemens Hogenstijn, Harry Webers, Geerle v.d. Wijk

Tweewekelijks schrijven ze over plekken, plaatsen en gebeurtenissen die ze in Deventer of het buitengebied tegenkomen. De coördinaten op Google Maps zijn het startpunt voor berichten waarin historie, cultuur, architectuur en natuur het uitgangspunt vormen.