De coördinaten

WHAT THE HANZE?!… Over: De Brink

  • Geschreven door Rene Berends, Clemens Hogenstijn, Harry Webers, Geerle v.d. Wijk
  • Leestijd Leestijd 2 minuten
  • Home 1979 x bekeken

De markt en de kermis, een stadsfeest, een terras, of Deventer op Stelten, waar de steltlopers hoog boven de toeschouwers lopen. Het gebeurt allemaal op de Brink. Dat is niet alleen het grootste stadsplein van Deventer, maar van heel Nederland. De Brink vormt het kloppend hart van de stad. Het plein ligt centraal in de (binnen)stad maar ook centraal in een wijde omgeving. Veel steden en dorpen in Nederland hebben ‘een Brink’. Het woord ‘brink’ heeft zijn oorsprong in het Oudnederlandse woord ‘bringa’ dat begrensd terrein betekende.

Hebben we de terrassen op de Brink te danken aan de bisschop van Utrecht?

Twee stadsdelen

Rond 1200 ontstonden twee stadsdelen: de Hofzijde. Genoemd naar de Bisschopshof een complex van gebouwen waaronder een paleis, kapellen en tuinen. Het was de residentie van de bisschop van Utrecht. De Bisschofshof was waar nu de Nieuwe Markt is. Het andere stadsdeel was de Bergzijde. Genoemd naar het stadsdeel Bergkwartier. Daartussen bleef een vlakte onbebouwd. Het was drassige grond. Door het ophogen van het terrein kwam een groot plein tot stand: de Brink. De Zandpoort gaf er toegang tot de IJssel, de Brinkpoort tot de landwegen naar het oosten en het noorden.

Centrum van vijf jaarmarkten

Hier lag het centrum van de vijf jaarmarkten, waar handelaren uit heel Noordwest-Europa kwamen voor de in- en verkoop van graan, laken, stokvis, wijn, bier en zout. De kern van Deventers inbreng in de Hanze. Rondom de Brink bouwden welgestelde kooplieden hun grote panden. Ze woonden er niet alleen met hun gezinnen en personeel maar ze ontvingen er ook hun zakenrelaties, sloegen er hun koopwaar op, bewerkten deze en verkochten ze weer.

De Waag

Op de mooiste plek op de Brink stond de Waag die in zijn huidige vorm in 1528 gereedkwam. De stedelijke waagmeester bepaalde daar onafhankelijk van koper en verkoper het gewicht van de handelswaar en inde er belasting. Op de bovenverdieping zetelde de stadswacht, de politie van destijds. In 1643 en 1644 liet de stad vóór de Waag een natuurstenen bordes bouwen. Dat maakte het gebouw ook geschikt voor ontvangsten van hoge gasten. Vanaf het bordes konden die op het volk neerkijken (zonder dat ze op stelten liepen) om verheven voelend boven de drukte, op die manier de markt of het stadsfeest mee te maken.

Geschreven door Rene Berends, Clemens Hogenstijn, Harry Webers, Geerle v.d. Wijk

Rene Berends, Clemens Hogenstijn, Harry Webers en Geerle van der Wijk vragen zich wekelijks af What The H*nze?!... Deze reeks artikelen geeft antwoord op al je vragen over de historie, het heden en toekomst van de Hanze. De column is wekelijks te lezen in Het Deventer Nieuws en via www.hanzejaardeventer.nl