WHAT THE HANZE?!… Over: Breeuwijzers

Waarom kreeg je aan boord van een koggeschip vaak natte voeten?

Houten planken

Het schip had een lengte tussen de 15 en de 25 meter. Het was zeewaardig maar niet altijd even waterdicht. Water uit de boot scheppen, het hozen, moest tijdens de tocht haast dagelijks gedaan worden. Schepen waren gemaakt van houten planken. Tussen de houten planken zaten kieren. Maar hout zet uit in het water zodat het zee- en rivierwater alsnog door de kieren naar binnen kon. Maar hoe kun je zo goed mogelijk de kieren van een houten schip dicht maken?

Breeuwen

Dat kon je doen door het schip te ‘breeuwen’. Om de kieren te dichten gebruikt men ‘werk’. Dat is het woord voor uitgeplozen touw, meestal gemaakt van hennep. De scheepvaart had kilometers aan touw nodig. Touw werd gemaakt in touwslagerijen. In het Bergkwartier waren die te vinden. Het touw wordt met een breeuwijzer tussen de kieren van de boot geslagen. Een breeuwijzer is een soort beitel met een stomp snijvlak. Je hebt ze met verschillende diktes voor dikke en dunne kieren. De kieren moeten vervolgens nog aangesmeerd worden met pek of teer. Zo bleef het Koggeschip zo goed mogelijk waterdicht. Maar je was nooit helemaal zeker van droge voeten.