Samenwerken loont! Maar waarom eigenlijk?
Gemeenschappelijke belangen
Dat wisten kooplieden in de Middeleeuwen al. Ze verenigden zich in allerlei groepen om hun eigen en hun gemeenschappelijke belangen te dienen. Ze verhandelden bepaalde producten of deden zaken met andere steden en noemden hun samenwerkingsverband een Hanze. Dat was in een tijd zonder internet, social media, kranten, kamers van koophandel, consulaten en adviesbureaus van belang voor het uitwisselen van kennis en ervaring over prijzen, maten en gewichten, tollen, handelsgebruiken en munteenheden. Het was ook voordelig bedrijven in andere steden voordeeltjes te geven in ruil voor het terug ontvangen van dergelijke voordeeltjes, zoals vrijstellingen van de betaling van heffingen van bijvoorbeeld haven- en kadegelden, het gebruik van de hijskraan en van pakhuizen.
De Duitse Hanze
Geleidelijk groeide een verbond van allerlei hanzen en dat werd ‘de Duitse Hanze’. Het was aanvankelijk een verbond van kooplui uit diverse steden rond de Oost- en de Noordzee, in de Scandinavische en de Baltische staten, Polen, de Nederlanden Noord en Zuid, Engeland en vooral het Duitse Rijk. Omstreeks het jaar 1150 wisselden kooplieden uit Scandinavië voorrechten (privileges) uit met collega’s in Noord-Duitsland. Zo ontstond een eerste gezamenlijk handelsgebied rond de Oostzee.
Van koopliedenhanze naar stedenhanze
Na twee eeuwen ontwikkelde de koopliedenhanze zich tot een stedenhanze. Vanaf ongeveer 1350 waren het stadsbesturen die deelgenoten waren in het Hanzeverbond. In de stadsbesturen van die steden hadden trouwens heel wat kooplui zitting. Ze vormden een Europees samenwerkingsverband dat eeuwenlang het economisch leven zou bepalen, maar dat ook grote invloed zou uitoefenen op cultuur, kunst, onderwijs en bestuur en zoals gezegd de handel. In 1531 werd De Waag gebouwd als weeghuis. Kooplieden brachten hier hun waar. Voordat de handelswaar bij De Waag terechtkwam hadden kooplieden al op allerlei verschillende manieren met elkaar samengewerkt. Samenwerken loont! Ook vandaag de dag in de hanzestad Deventer.
Geschreven door Rene Berends, Clemens Hogenstijn, Harry Webers, Geerle v.d. Wijk
