Wat is de Hanze?

Toen Amsterdam en Rotterdam tijdens de middeleeuwen nog kleine dorpjes waren, hadden de Hanzesteden in het oosten van Nederland zich al ontwikkeld tot machtige handelscentra. Ook benieuwd hoe dat kwam?

Samen staan we sterk
Vierhonderd jaar lang werkten zo'n 200 Hanzesteden samen binnen een Europese Unie 'Avant la lettre'. De handel ging grotendeels over zee met de eerste vrachtschepen van de middeleeuwen, de Kogges. Door samen te werken konden deze steden goedkoper werken en in elkaars gezelschap veiliger reizen tegen piraten. Bovendien stonden ze samen sterker tegenover de landsheren. Vanaf 1356 was de Hanze niet alleen meer een verbond van de handelaren in de steden, maar van de steden als geheel. De handelsstroom bestond uit artikelen als zout, vis (haring en stokvis), granen, hout, bier, wijn, laken, bijenwas en pelzen. De Hanze groeide uit tot een machtig netwerk van handelssteden in het gebied dat grenst aan de Noordzee en de Oostzee.

Groei en bloei
De Hanze is een geweldig stukje historie dat Deventer en de andere Hanzesteden veel welvaart heeft gebracht. Deventer groeide en bloeide in de Hanzetijd. Deze welvaart uitte zich in imposante nieuwe bouwwerken, sierlijke koopmanshuizen en grote jaarmarkten. Naast de welvaart op economisch vlak zorgde het Hanzeverbond er in Deventer ook voor dat cultuur, religie en de samenleving zich verder ontwikkelde. Denk bijvoorbeeld aan Geert Groote en de opkomst van de Moderne Devotie.

Hanze anno nu
In de 16e eeuw kwam er een einde aan de glorietijd en werd de Oostzeehandel vooral vanuit steden die buiten het Hanzenetwerk stonden, geregeld. Toch is de Hanze-identiteit tot op de dag van vandaag nog steeds goed zichtbaar en voelbaar in Deventer. De roemrijke geschiedenis van het middeleeuwse Hanzenetwerk heeft zijn sporen overduidelijk in elke Hanzestad achtergelaten. En niet alleen door de middeleeuwse panden en pleinen, maar juist door de Hanzewaarden die diep verankerd zitten: verbondenheid en samenwerking, durf en lef, ondernemerschap en gemeenschapszin (noaberschap).

Meer weten? Beluister vooral eens de Hanze podcast waarin radiomaker Astrid de Jong op zoek gaat naar de mooiste verhalen over de Hanze.