Sfeervolle binnenpleintjes

Het is een wat onopvallend steegje bij restaurant Chez Antoinette aan de Roggestraat, maar als de toegangsdeur open staat trekt het toch de aandacht van langslopende toeristen. Ze kijken belangstellend het steegje in, benieuwd naar wat er achter ligt. Stadsgids Maria Janssen vertelt graag wat er te zien is, want ze vindt dit een van de meest bijzondere plekjes van Deventer.

Rond 1400 leefden hier drie gezinnen met kinderen, kippen en varkens

"Het is een verrassende plek", vertelt Maria als we aan het eind van het steegje op een kleine binnenplaats staan. "In de middeleeuwen was er een tekort aan woonruimte, daarom werden er huizen achter de bestaande woningen gebouwd. Hier werden rond 1400 drie huisjes gebouwd. Er leefden dus drie gezinnen, met de kinderen, kippen en varkens. De stront en ander afval werd via de steeg op de straat geloosd. Het was allemaal organisch afval dus dat verging wel en soms werd er zand overheen gestrooid, dat werd dan ook de uitdrukking 'zand erover'. Maar het zal in die tijd behoorlijk gestonken hebben. Het was ook druk met die gezinnen en dieren."
Maria vertelt over de verordening die in de stadsarchieven is gevonden. Die bepaalde dat een varken niet los op straat mocht lopen, maar aan een touw moest worden meegenomen. "Ook moest het vuil dat het varken achterliet worden opgeruimd, zoals dat nu met een plastic zakje wordt gedaan als de hond wordt uitgelaten. Er werd toen wel wat aan het afvalprobleem gedaan."

Fascinerend uitzicht op de Bergkerk

We lopen via het restaurant naar een andere binnenplaats, waar de klanten van Chez Antoinette ook kunnen dineren. Ze hebben dan via een doorkijkje een fascinerend uitzicht op een paar middeleeuwse muren, een stenen trap met op de achtergrond de twee torens van de Bergkerk. "De bezoekers die ik rondleid zijn verrast door wat ze hier zien, het begint al als we het steegje binnenlopen, dan zijn ze al verbaasd omdat het een mediterraanse sfeer heeft. Op de binnenplaatsen probeer ik de middeleeuwen op te roepen door te beschrijven hoe hier werd geleefd. Het is een heel verrassende plek, ook veel Deventenaren kennen het niet."

Het is ook een heel oude plek, het pand van het restaurant aan de straatkant stamt uit 1348. Maria: "En dan te bedenken dat het oudste stenen huis van Nederland, dat in de Sandrasteeg in Deventer staat, uit het jaar 1130 stamt. Op de hoek van de Kerksteeg staat nog een huis uit 1320." In de loop der jaren werden de middeleeuwse panden verwaarloosd, ze werden niet meer bewoond of voor andere doeleinden gebruikt. Er zijn foto's die tonen hoe het verval in de loop der jaren heeft toegeslagen. In een van de mooie ruimtes waar nu gegeten en gedronken kan worden zat ooit een schuilkerk. Ook liep er in een bepaalde periode een ezel zijn rondjes en veel later was het in gebruik als parkeerplaats.

Maria: "In de jaren '60 hadden de panden van Chez Antoinette andere functies of ze stonden leeg. In die tijd waren het bouwvallen, maar moet je nu eens kijken. Ik ken geen andere plek in Deventer die deze sfeer heeft."

Wil jij een leuke stadswandeling maken met Maria of één van onze andere stadsgidsen?
Kijk dan hier voor meer informatie stadswandeling met een gids